Sách Thần tiên truyện của Cát Hồng đời Tấn (Trung Quốc) chép: Có một lần Hán Vũ đế ngự giá về phương Đông, nhìn thấy một cụ già cuốc cỏ dưới ruộng, tóc bạc như cước mà tinh thần còn như trai tráng. Vua hỏi làm sao có được sức khỏe như thế, cụ bẩm: “Hồi tôi 55 tuổi, răng rụng hết, tóc khô, già yếu. Một hôm tôi gặp một trưởng giả trường thọ, rất giỏi phép dưỡng sinh. Ông dạy tôi đừng ăn những thức xào nấu béo ngọt, chỉ ăn bạch truật và uống nước, dùng gối bằng bạch truật. Tôi làm theo lời dạy của ông, hằng ngày ăn bột bạch truật, hễ đói là ăn, ăn xong uống nước. Ngoài ra, tôi còn nghiền bột bạch truật bỏ vào gối khi ngủ. Một thời gian sau, tinh thần chuyển tốt, dần dần người trẻ lại, răng rụng lại mọc, ngày đi trăm dặm không thấy mệt. Năm nay tôi đã ngoài 90 tuổi”.

Theo y học cổ truyền, bạch truật vị ngọt đắng, mùi thơm nhẹ, tính ấm, có tác dụng kiện tỳ, chỉ tả, lợi thủy, an thai. Nó được coi là một vị thuốc bồi dưỡng, điều trị các chứng bệnh đau dạ dày, bụng trướng đầy, nôn mửa, ăn chậm tiêu, tiêu chảy, phân sống, viêm ruột mạn tính. Bạch truật cũng là thuôcd an thai trong trường hợp có thai đau bụng, ốm nghén nôn ọe. Ngày dùng 6-12 g dưới dạng thuốc sắc hoặc bột.

Không dùng vị thuốc này cho những người đau bụng do âm hư nhiệt trướng, đại tiện táo, háo khát.

Thuốc của Từ Hy thái hậu: Dưỡng tâm diên linh ích thọ đơn

Đây là bài thuốc mà các ngự y Trang Thủ Hòa, Lý Đức Xương của cung đình nhà Thanh chế cho Từ Hy thái hậu dưỡng tâm, tăng tuổi thọ.

Bá tử nhân (sao), đơn sâm, bạch thược (sao rượu), đơn bì, sinh địa thô (rửa rượu), chỉ xác (sao), toan táo nhân (sao) mỗi thứ 12 g. Đương quy (sao rượu) 15 g; xuyên khung, trần bì mỗi thứ 6 g; chi tử (quả dành dành), hoàng tinh (sao chế với rượu) mỗi thứ 9 g, bạch truật (sao) 20 g. Tất cả tán thành bột, luyện với mật, làm thành các viên 2 g. Mỗi lần uống 4 g với nước, ngày 2 lần.

Viên tăng tuổi thọ của hoàng đế Quang Tự

Bài này của quan Ngự y Lý Đức Xương hiến cho vua Quang Tự nhà Thanh để dưỡng sinh, giúp thân thể cường tráng, tinh lực dồi dào.

Viễn chí, mộc hương, thạch xương bồ, sa nhân, quế (viên nhục), hoàng kỳ, mỗi thứ 9 g; bạch thược, đẳng sâm, vỏ quýt, hương phụ, táo nhân mỗi thứ 12 g; đương quy, phục linh mỗi thứ 15 g, bạch truật 20 g, cam thảo 6 g. Tất cả nghiền thành bột, dùng mật ong làm hoàn mỗi viên 2 g. Mỗi lần uống 4 g, ngày uống hai lần với nước trắng.

Các bài thuốc dùng trong dân gian

Thuốc bổ và chữa suy nhược cơ thể: Bạch truật 6 kg, cho ngập nước vào nồi đất hay đồ sành, đồ sắt tráng men, nấu cạn còn một nửa, gạn lấy nước. Thêm nước mới, làm như vậy 3 lần. Trộn 3 nước lại, cô đặc thành cao. Ngày uống 2-3 thìa cao này.

Chữa sỏi mật, khó tiêu, sa dạ dày: Bạch truật, phục linh, nhân sâm mỗi thứ 6 g, trần bì 5 g, gừng 8 g, nước 600 ml. Sắc còn 300 ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Chữa viêm gan: Bạch truật, trạch tả, dành dành mỗi thứ 9 g, nhân trần 30 g, phục linh 12g, nước 450ml. Sắc còn 200ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Chữa tiểu đường: Bạch truật, phục linh mỗi thứ 12 g, hoàng kỳ 6 g, sơn dược 15 g, đẳng sâm 5 g, nước 500 ml, sắc còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày. Một đợt điều trị là 2 tháng.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)